2003.01 Szkoła konstruktorów, Elektronika, Szkoła konstruktorów, Szkola konstruktorow

2003.01 Szkoła konstruktorów

2003.01 Szkoła konstruktorów, Elektronika, Szkoła konstruktorów, Szkola konstruktorow

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
K o n s t r u k t o r ó w
Rozwiązanie zadania powinno zawierać schemat elektryczny i zwięzły opis działania.
Model i schematy montażowe nie są wymagane, ale przysłanie działającego modelu
lub jego fotografii zwiększa szansę na nagrodę.
Ponieważ rozwiązania nadsyłają Czytelnicy o różnym stopniu zaawansowania,
mile widziane jest podanie swego wieku.
Ewentualne listy do redakcji czy spostrzeżenia do erraty powinny być umieszczone
na oddzielnych kartkach, również opatrzonych nazwiskiem i pełnym adresem.
Prace należy nadsyłać w terminie 45 dni od ukazania się numeru EdW
(w przypadku prenumeratorów – od otrzymania pisma pocztą).
Zadanie nr 83
menty odblaskowe mają ogromną zaletę –
nie wymagają zasilania, są proste, tanie i po-
wszechnie dostępne. Jeśli więc zaprojekto-
wane światełko ostrzegawcze ma stanowić
konkurencję dla odblasków, należy zastano-
wić się, jak taki pożyteczny gadżet uczynić
bardziej atrakcyjnym. Bo najprostsza mruga-
jąca czerwona lampka do największych
atrakcji chyba już nie należy...
I to jest ogromne pole do wykazania się
pomysłowością. Przypuszczam, że tym ra-
zem układ elektroniczny nie będzie sprawą
najważniejszą. Kluczowe znaczenie mieć bę-
dą pomysł na ciekawy efekt świetlny oraz
konstrukcja zapewniająca długotrwałą i wy-
godną eksploatację.
Moim zdaniem, pomysł na dobry efekt
świetlny może być najważniejszym czynni-
kiem zachęcającym potencjalnych użytkow-
ników, zwłaszcza młodych do noszenia ta-
kiego światełka. Nigdy nie wiadomo, czy in-
teresujący układ nie zdobędzie niespodzie-
wanie ogromnej popularności i nie rozpo-
wszechni się na szerszą skalę. Ruszcie więc
głową. A swoją drogą uważam, że każda
próba zwiększenia bezpieczeństwa pieszych
jest godna uwagi, dlatego warto odświeżyć
i ten temat.
Osoby, które zdecydują się wykonać mo-
del, niech starannie przemyślą najpierw
kwestie zasilania, obudowy, trwałości. Waż-
ną sprawą jest czas użytkowania kompletu
baterii. Czy można i warto wykorzystać au-
tomatyczny wyłącznik zasilania? W więk-
szości przypadków użytkownik może okre-
ślić, że jego układ nigdy nie pracuje dłużej
niż np. 40 minut potrzebne na drogę z/do
szkoły. Może więc warto wbudować „cza-
sówkę” wyłączającą automatycznie układ
np. po godzinie?
Jak zwykle, dobre idee i pomysły teore-
tyczne mają duże szanse na nagrody.
Zachęcam więc do udziału i w tym zada-
niu. Czekam też na propozycje kolejnych te-
matów. Pomysłodawcy wykorzystanych za-
dań otrzymują nagrody rzeczowe.
Pomysłodawcą zadania 83 jest
Bartosz Ro-
dziewicz
z Białegostoku. Bartosz już dawno
temu zaproponował, żeby uczestnicy Szkoły
opracowali
układ, dzięki któremu kierowcy
mogliby lepiej widzieć pieszych na drodze.
Pieszy powinien nosić jakiś świecący układ,
dobrze widoczny z dużej odległości.
Myślę, że jest to dobre zadanie na długie
zimowe wieczory. Oto temat zadania:
Zaprojektować układ, dzięki któremu pieszy
będzie lepiej widoczny na drodze.
Tym razem macie ogromne pole do popi-
su. Pomysłodawca proponuje wykonanie ja-
kiegoś światełka ostrzegawczego. I słusznie!
Ale może ktoś z Was wpadnie na inny po-
mysł?
Jeśli miałoby to być światełko ostrzegaw-
cze, pamiętajcie, że istnieje poważna konku-
rencja – wszelkiego rodzaju odblaski. Ele-
Rozwiązanie zadania nr 79
wacji wynika, że najprawdopodobniej często-
tliwość ‘optymalna’ to maksymalna bez-
pieczna dla danego monitora. (...)
Rzeczywiście do zadania można podejść
wróżny sposób, ale celem Szkoły jest przede
wszystkim nauka analizy problemu, szukanie
różnych możliwości i wybór możliwie pro-
stego rozwiązania. W tym przypadku celem
było nie tylko stworzenie rozwiązań sprzęto-
wych, ale właśnie analiza możliwości i za-
chęta do prób. I już na początku warto pod-
kreślić, że miernik nie może być skompliko-
wany. Miernik częstotliwości odświeżania to
raczej gadżet niż poważne urządzenie pomia-
rowe. Przecież nowe monitory z OSD mają
w swoim bogatym menu także opcję wyświe-
tlania częstotliwości odchylania poziomego
i pionowego. Układ nie może być skompli-
kowany i drogi, bo przeznaczony jest właśnie
dla mniej zamożnych, dla posiadaczy star-
szych monitorów i komputerów.
Koszt i stopień skomplikowania to jedna
sprawa, a pomysł na sposób pomiaru to dru-
ga. Cieszę się, że zaproponowaliście różne
metody uzyskiwania informacji o częstotli-
wości odchylania pionowego. Szereg osób
zaproponowało najprostszy sposób, miano-
wicie wykorzystanie fotoelementu i multi-
metru z częstościomierzem. Wbrew pozo-
rom, nie jest to takie łatwe i oczywiste, bo
trzeba sprawdzić, czy miernik będzie prawi-
dłowo zliczał „zaśmiecony” przebieg z foto-
elementu. Zresztą kilka osób lojalnie przy-
znało, że nie udało się zrealizować tej obie-
Temat zadania 79 brzmiał:
Zaprojektować
układ miernika częstotliwości odświeżania
ekranu
. Zaproponowaliście kilka sposobów
rozwiązania postawionego problemu. Kilku
uczestników nadesłało tylko e-maile z infor-
macją, że istnieją programy pełniące podob-
ną funkcję: informują o aktualnej częstotli-
wości odświeżania.
Adam Robaczewski
z Wejherowa napisał między innymi: (...)
Je-
den z takich programów przesyłam w załącz-
niku. Nie wiem, kto jest jego autorem, ale ma
status freeware. Znalazłem go kiedyś na pły-
cie dołączonej do jednej z gazet komputero-
wych (Chip 3/99). (...) BTW: z moich obser-
30
Elektronika dla Wszystkich
S z k o
ł
ła
Szkoła Konstruktorów
cującej idei w praktyce. Część uczestników
stawierdziła, że zadanie okazało się zbyt
trudne. Świadczy o tym też mniejsza niż
zwykle liczba prac. Na przykład
Szymon Ja-
nek
z Lublina przeprowadził próby z foto-
tranzystorem i gotowym licznikiem impul-
sów i zniechęcił się – licznik nie chciał pra-
widłowo zliczać impulsów z fototranzystora.
W rezultacie Szymon zaproponował osta-
tecznie pomiar częstotliwości przebiegów
w sygnale podawanym z wyjścia karty gra-
ficznej na monitor.
Próby podjął też
Jacek Rączka
zPołomi.
Chciał samodzielnie rozwiązać problem pro-
gramowo, badając zmiany stanu bitu 3 w re-
jestrze pod adresem 3DAh. Program napisa-
ny w Pascalu działał, ale nie do końca spełnił
oczekiwania Autora.
Piotr Kosmecki
z Poznania podał intere-
sujący pomysł, niemniej zaproponowany
schemat wymaga dopracowania (
Kosmec-
ki.gif
). Czujnikiem byłaby mianowicie foto-
dioda, z której impulsy zamieniane byłyby na
napięcie stałe proporcjonalne do częstotliwo-
ści. Dalej to napięcie stałe byłoby porówny-
wane z napięciem stałym z potencjometru za
pomocą komparatora z jedną diodą LED –
częstotliwość byłaby odczytywana ze skali
potencjometru. Pomysł jest dobry ze wzglę-
du na prostotę (przyznaję 2 punkty), niemniej
zaproponowany przetwornik F/U na pewno
nie spełni swego zadania. Podobny błąd po-
pełnił
Marek Osiak
ze Starogardu Gdań-
skiego, który chcąc wykorzystać multimetr,
zaproponował prościutki przetwornik świa-
tło/napięcie (
Osiak1.gif
). W drugim zapropo-
nowanym układzie (
Osiak2.gif
) prawidłowo
chce zastosować przetwornik F/U typu
LM331 i kostkę LM3914. Podobną ideę po-
dał też
Jakub Świegot
ze Środy Wlkp.
Młody
Łukasz Fortuna
zWołowej chce
wykorzystać licznik 4040 z 7 diodami LED, na
których można odczytać częstotliwość w ko-
dzie dwójkowym z dokładnością do 1Hz. Prze-
rzutnik monostabilny na kostce 555 generuje
impuls o czasie 1s po naciśnięciu S1. Oryginal-
ny schemat jest pokazany na
rysunku 1
. Za
ten prosty i ciekawy pomysł Łukasz otrzymuje
aż cztery punkty pomimo usterek układowych.
Zachęcam też do praktycznych prób.
Podobny, ale bardziej rozbudowany układ
z licznikami z kostki 4520 zaproponował
Mi-
chał Koziak
z Sosnowca. Oryginalny sche-
mat pokazany jest na
rysunku 2
. Michał zde-
cydował się mierzyć częstotliwość sygnału
VSYNC w gnieździe karty graficznej. Idea do
przyjęcia, ale proponuję jeszcze bardziej
uprościć układ i usunąć zatrzaski 4042. Nie
zaszkodziłoby też wykorzystanie czujnika
optycznego. Zamiast sterowania automatycz-
nego wystarczy sterowanie ręczne. Czy nie
warto pomyśleć o zastosowaniu precyzyjnego
uniwibratora z kostki 4047 w miejsce 40106?
Arkadiusz Kocowicz
z Czarnego Lasu
podał następujące propozycje:
1. przystawka włączana pomiędzy monitor
apłytę główną (...),
2. układ, który by „widział” migotanie ekra-
nu i potrafił je zliczyć (...)
3. zdudnianie światła monitora ze światłem
o określonej częstotliwości migotania -
w mojej byłej szkole sala „informatyczna”
była oświetlona świetlówkami. Jedna z nich
migała z częstotliwością 50Hz, co przy nało-
żeniu na częstotliwość odświeżania dało bar-
dzo charakterystyczne migotanie i poziome
pasy. Tak więc może wystarczy po prostu
stroboskop, niekoniecznie na palnikach, po-
winny wystarczyć diody LED, i wyskalowane
pokrętło. (...)
4. Metoda organoleptyczna. Włączamy kom-
puter, sadzamy delikwenta przed monitorem,
włączamy stoper i karzemy mu patrzyć w je-
den punkt, stoper wyłączamy w momencie,
gdy osobę przeprowadzającą pomiar za-
cznie boleć głowa, uzyskany czas jest od-
wrotnie proporcjonalny do często-
tliwości odświeżania.
Przeprowadziłem następujące
eksperymenty: do wyjścia karty
dźwiękowej podłączyłem wieżę ste-
reo o mocy 2*15W, a do wejścia
najzwyklejszą diodę LED superja-
sną czerwoną nieznanego mi produ-
centa. Po włączeniu dał się wyra-
źnie słyszeć brum 50Hz, a po zbliże-
niu diody do moni-
tora (Philips 105S)
ton o częstotliwości
odświeżania. Do
wejścia karty
dźwiękowej podłą-
czyłem fotodiodę
BPW43, uruchomi-
łem program Oscil-
loscope v2.51, oto
jaki obraz uzyska-
Ry s. 3
łem przy „optymalnej częstotliwości odświe-
żania”:
Zrzut z ekranu pokazany jest na
rysun-
ku 3
, a na stronie internetowej można zna-
leźć jeden ze schematów (
Kocowicz.gif
)
Autor otrzymuje 3 punkty, głównie za
próby z diodami odbiorczymi.
Rozwiązania praktyczne
Otrzymałem 8 modeli, co jak na tak nietypo-
we zadanie uważam za wynik znakomity. Na
początek, na
fotografii 1
przedstawiam model
Andrzeja Szymczaka
ze Środy Wlkp. Nie
jest to jednak miernik częstotliwości odświe-
żania. Andrzej nie mając pomysłu na miernik,
zgodnie z zasadą
„lepiej zapobiegać, niż le-
czy
ć”, wykonał miernik czasu spędzonego
przed komputerem. Wiernemu młodziutkiemu
uczestnikowi Szkoły zaliczam 2 punkty, mimo
że układ nie spełnia warunków zadania.
Model pokazany na
fotografii 2
to opra-
cowanie
Michała Stacha
z Kamionki Małej.
Michał najpierw eksperymentował z czujni-
kiem fotoelektrycznym. Potem próbował wy-
Rys. 1
Fot. 1 Model Andrzeja Szymczaka
Fot. 2 Prototyp Michała Stacha
Rys. 2
Elektronika dla Wszystkich
31
Szkoła Konstruktorów
korzystać pole elektromagnetyczne wytwa-
rzane przez kabel monitora, jednak okazało
się, że kabel jest dość dobrze ekranowany
i pole to jest słabe. Podjął próby wykorzysta-
nia pola magnetycznego wytwarzanego
przez cewki odchylania pionowego. Zbudo-
wał prototyp licznika dołączanego do gnia-
zda karty graficznej, jednak ten okazał się
niewygodny w użytkowaniu. Ostatecznie po-
wrócił do czujnika z cewką i wykonał model
prezentowany na fotografii. Dalsze szcze-
góły można znaleźć na naszej stronie interne-
towej w pliku
MStach.zip
.
Nie przedstawiam szczegółów, ponieważ
układ nie zawiera prawdziwego przetworni-
ka F/U, a zastosowana namiastka nie zapew-
nia powtarzalności wskazań, o czym zresztą
przekonał się Autor projektu. Nie namawiam
też do kopiowania tego rozwiązania. Michał
otrzymuje upominek i cztery punkty za eks-
perymenty i za pomysł wykorzystania pola
wytwarzanego przez monitor, a nie za model.
A tak na marginesie – profesjonalne urządze-
nia szpiegowskie na podstawie promienio-
wania monitora mogą ze sporej odległości
wiernie odtworzyć zawartość ekranu...
Fotografia 3
pokazuje model
Arkadiusza
Zielińskiego
zCzęstochowy. Jak widać na
ry-
sunku 4
, Autor zbudował prosty miernik czę-
stotliwości przebiegu prostokątnego, przy
czym wykorzystał kostki 4026, a w roli gene-
ratora przebiegu 1-sekundowego pracuje pre-
cyzyjna kostka 4047. Arek
proponuje zasilenie miernika
z portu joysticka, dostępnym
tam napięciem +5V. Przy
próbach kopiowania tego
układu proponuję zwiększyć
wartość C3 (koniecznie
MKC lub MKT) do 1uF lub
nawet 2,0...2,2uF i jednocze-
śnie zamiast PR1 o wartości
1MΩ zastosować szeregowe
połączenie metalizowanego rezystora (1-pro-
centowy) i stabilnego potencjometru - helitri-
ma. Istotną wadą układu jest konieczność
podłączenia do gniazda karty graficznej – mo-
że jednak lepiej zastosować czujnik fotoelek-
tryczny.
Rysunek 5
pokazuje schemat układu
Pio-
tra Romysza
z Koszalina, a
fotografia 4
–
model. Oto fragment opisu:
(...) Na samym
początku największym problemem wydawało
mi się zmierzenie częstotliwości pionowej
ekranu. Myślałem, że potrzebne będą jakieś
układy, które odseparują od siebie częstotli-
wość pionową i poziomą. Jednak najpierw
wolałem sprawdzić, jak będą się zachowywać
popularne fotoelementy w standardowych
układach. Robiłem próby z fotodiodą, fotore-
zystorem i fototranzystorem. Do odpowie-
dniego punktu dołączałem miernik częstotli-
wości wbudowany w multimetr. Układy
z dwoma ostatnimi elementami wykazały czę-
stotliwość 85Hz, czyli zgodną z rzeczywistą
(sprawdziłem w OSD monitora). Dioda nie
chciała „współpraco-
wać„. W ostatecznej
wersji zdecydowałem się
na fototranzystor (...)
W czasie prób okaza-
ło się, że gdy ekran,
którego częstotliwość
jest mierzona, stoi np.
koło okna, układ wska-
zuje 0Hz. Jest po prostu
za jasno i nie wykrywa
żadnych zmian. Zmniej-
szanie czułości niewiele
da, ponieważ aby mier-
nik był niewrażliwy na
światło dzienne, trzeba
by mocno ją zmniejszyć.
Prowadzi to do tego, że
fototranzystor musi do-
tykać ekranu, aby dzia-
łał prawidłowo. Czę-
ściowym rozwiązaniem,
które dało dobre wyniki,
było pomalowanie obu-
dowy czarną farbą.
Można też włożyć ją (obudowę) do tulejki,
której średnica musi się zwiększać ku wylo-
towi. Gdy średnica jest za mała, układ nie
mierzy większych częstotliwości (chyba że
koniec obudowy fototranzystora byłby równy
zkońcem tulejki, lecz wtedy układ „łapie„
Rys. 5
Fot. 4 Prototyp Piotra Romysza
Fot. 5 Model Mateusza Misiornego
Fot. 3 Układ Arkadiusza Zielińskiego
Rys. 4
światło dzienne). Na przykład, gdy średnica
wewnętrzna była równa średnicy obudowy
fototranzystora, miernik mierzył częstotli-
wość tylko do 85Hz.
Nieco więcej informacji można znaleźć
na stronie internetowej w pliku
Romysz.zip
.
Fotografia 5
pokazuje prosty model
Ma-
teusza Misiornego
z Suchego Lasu. Oto frag-
ment listu:
(...) Zadanie 79 zmobilizowało
mnie do zrobienia wreszcie płytki - „modułu„,
który już wcześniej planowałem zrobić: składa
się z3 wyświetlaczy 7-segmentowych sterowa-
nych oczywiście multipleksowo i... niczego
więcej. Posiada jedynie 4 złącza śrubkowe,
aby można było dołączać różne „przystawki„
wejściowe, wymagające obrazowania swoje-
go wyniku na 3 (lub mniej) wyświetlaczach.
Już dawno planowałem np. zrobić miernik tęt-
na - jeszcze zanim poznałem 89c2051 - i na
przeszkodzie stanęło...dzielenie, no bo jak
32
Elektronika dla Wszystkich
Szkoła Konstruktorów
zrobić miernik tętna, wskazujący aktualne tęt-
no, z czasem pomiaru mniejszym niż 1 minu-
ta? Trzeba mierzyć czas między kolejnymi ude-
rzeniami serca i przeskalować to na liczbie
uderzeń na minutę. Potrzebna jest wiec funk-
cja 1/x, co od biedy da się zrealizować np. na
ICL710x, ale ten (świetny zresztą) układ nie
daje już większych możliwości, jest w dużej
obudowie, no i trzeba jeszcze dobudować
przetwornik f/U. Trochę dużo tego..
A dla procesorka to nic specjalnego,
amożna jeszcze dorobić dodatkowe funkcje.
Ach, dodatkowe funkcje można zawsze dopi-
sać...i to jest najlepsze! (...)
A jak mierzę częstotliwość? Otóż gdy zo-
baczyłem temat zadania, przypomniałem so-
bie moje próby z piórem świetlnym. Dawno,
dawno temu, do mojej starej Amigi podłącza-
łem fototranzystor zamiast myszki i jeździłem
nim po monitorze, a na ekranie miał się prze-
suwać kursor myszki. A efekty? Ogólnie
mówiąc „Coś tam działało...„ :))
(...) Nałożyłem na fototranzystor kawałek
koszulki termokurczliwej (żeby „zbierał”
tylko z małego obszaru) i to wiele pomogło,
ale jeszcze nie do końca. Po pewnych mody-
fikacjach software’u otrzymałem 172. To już
było coś - 172 to 86*2, czyli już tylko dwa
impulsy przy jednym odświeżeniu. Zwięk-
szyłem pętlę opóźniającą w programie i...
JEST!! Upragnione 86
pojawiło się na wyświe-
tlaczu.
(...) Właśnie, odno-
śnie tego, że „urządze-
nie powinno być w mia-
rę proste i tanie„. Je-
stem ciekaw innych mo-
deli, ale mój moduł ko-
sztował jakieś 15zł, co
jak na jego możliwości
wydaje się sumą niedu-
żą. (...) Stąd mój pomysł
z modułem z wyświetla-
czami - można go użyć
do bardzo, bardzo wielu
rzeczy, dołączając jedy-
nie kilka elementów
tworzących układ wej-
ściowy. Takie chociażby
zliczanie osób przyby-
łych na dużą imprezę
(musi być naprawdę
DUŻA...liczba osób, co
najmniej 3-cyfrowa ;) )
jest zadaniem naprawdę
nietrudnym do realizacji
na procesorze, a już kil-
ka razy przez EdW prze-
winęły się układy roz-
różniające „kierunek
ruchu obiektów„. Za-
wierały po kilka kostek
i wiele elementów dys-
kretnych. Tutaj to niepo-
trzebne, wystarczą 2 fo-
todiody i dosłownie kil-
ka innych elementów
i sadzę, że bez problemu
można stworzyć układ
zliczający kierunek ru-
chu obiektów.(...)
Nieco więcej infor-
macji oraz program
źródłowy w BASCOM-
ie można znaleźć w pliku
Misiorny.zip
. Rozwiąza-
nie nie jest jednak dopra-
cowane, bo pokazywane
wyniki są zniżone. Do-
bry jest jednak pomysł
uniwersalnego modułu,
który może znaleźć róż-
norodne zastosowania.
Rys. 7
Fot. 6 Miernik 1 Marcina Wiązani
Fot. 7 Miernik 2 Marcina Wiązani
Rys. 6
Elektronika dla Wszystkich
33
Szkoła Konstruktorów
Fotografie 6
i
7
przedstawiają dwa mo-
dele stałego uczestnika Szkoły,
Marcina
Wiązani
z Buska Zdroju. Schematy obu ukła-
dów są pokazane na
rysunkach 6
i
7
. Oba wy-
korzystują krótkie impulsy synchronizacji
występujące na nóżce 14 złącza. Pierwszy,
analogowy układ (rys. 6, fot. 6) zawiera
przerzutnik monostabilny przedłużający im-
pulsy (555), przetwornik F/U (LM2917N)
oraz układ obrazowania wyniku. W wersji
podstawowej jest to kostka LM3914, dająca
rozdzielczość 10Hz. Marcin przewidział też
dodatkowy moduł nakładany na pierwszy
w formie kanapki. Ten dodatkowy moduł to
woltomierz z kostką ICL7106, pozwalający
zmierzyć napięcie, a tym samym częstotli-
wość zwiększą rozdzielczością.
W drugim modelu Marcin wykorzystał
mikroprocesor 89C2051 i 21 diod LED, co
dało zakres pomiaru 60Hz...160Hz z roz-
dzielczością 5Hz. Zwora JP1 pozwala zmie-
niać tryb wyświetlania – linijka/punkt.
Doceniam duży wkład pracy włożony
w wykonanie ładnych modeli. Jeśli znaczny
stopień skomplikowania nie zniechęci Czy-
telników do próby skopiowania układów, mo-
gą zwrócić się do Marcina o dodatkowe infor-
macje i projekt płytki (mwiazani@kki.net.pl
mwiazani@poczta.fm).
Na koniec zostawiłem prosty analogowy
wskaźnik, pokazany na
fotografii 8
, wykonany
przez
Romana Biadalskiego
z Zielonej Góry.
Roman napisał:
(...) Przedstawione rozwią-
zanie jest drugim, które wykonałem. Wcze-
śniejsze było wykonane na płytce uniwersal-
nej z wykorzystaniem układu NE555 i foto-
tranzystora. Zasada działania była taka sa-
ma jak przedstawionego powyżej, to znaczy
układ pracował jako przetwornik częstotli-
wość/napięcie. Nieco gorsza praca czujni-
ka, który nie był buforowany, ukierunkowa-
ła mnie na zbudowanie układu na bramkach
NAND. Kolejny eksperyment, który przepro-
wadziłem, polegał na równoważeniu dwóch
częstotliwości. Jednej pobieranej z fototran-
zystora buforowanego i drugiej z generato-
ra RC przestrajanego z naniesioną podział-
ką. Budowa jego również była oparta
o CD4093 i można powiedzieć, że działał
poprawnie, ale wymagał dużej precyzji przy
równoważeniu, co czyniło go mało funkcjo-
nalnym.Układy ingerujące mechanicznie
w monitor, złącze lub komputer uznałem za
ryzykowne i mało sensowne (rozpraszające
uwagę lub zwiększające plątaninę kabli).
(...) wydaje się być słuszne wykorzystanie
mikroprocesora AT89C2051 (...). Wstępne
próby już przeprowadziłem (...) AT89C2051,
zegar 455kHz, fototranzystor i TL082 (jako
wzmacniacz i komparator) zapewniający
znacznie pewniejszy pomiar nawet przy bar-
dzo słabo świecącym monitorze. Układ ten
jest w fazie wykonywania płytki i będzie
umieszczony w obudowie Z-23 (mała z moż-
liwością zamontowania 3 baterii AAA).
Nadesłany prosty miernik pokazuje czę-
stotliwość na wyskalowanym mierniku
wskazówkowym. Jednak co ważne, ten pro-
ściutki układ może być wykorzystany bez ta-
kiego wskazówkowego miernika, mianowi-
cie jako przystawka do dowolnego woltomie-
rza. W związku z wielką prostotą, kieruję
projekt do sprawdzenia i ewentualnej publi-
kacji w dziale E-2000.
1. pomiar światła ekranu,
2. pomiar pola elektromagnetycznego
wytwarzanego przez monitor i
3. pomiar sygnału na wyjściu karty graficznej.
Troszkę mnie zdziwiło, że nikt nie chciał
wykorzystać komputera w roli licznika. Tyl-
ko jeden uczestnik doprowadził sygnał z fo-
toelementu do wejścia karty audio, by zbadać
przebiegi. Tymczasem jest to sposób na po-
miar, tylko należało odpowiednio włączyć
fotoelement i ewentualnie dodać układ for-
mowania impulsów. Impulsy można dopro-
wadzić do wejscia karty audio i mierzyć ich
częstotliwość za pomocą częstościomierza –
w Internecie można znaleźć potrzebne apli-
kacje. Można też uformowany sygnał dopro-
wadzić do portu szeregowego czy równole-
głego – w tym przypadku trzeba jednak albo
samemu napisać program, albo znaleźć tako-
wy w odmętach Internetu.
Przy takim sposobie „komputerowym”
zasilanie można pobrać albo z linii wyjścio-
wych portu szeregowego (więcej niż ±10V),
albo z portu joysticka (+5V).
Myślę, że dociekliwi eksperymentatorzy
powinni jeszcze raz powrócić do tematu i to
nie tylko w celu stworzenia miernika często-
tliwości. Podstawowy błąd, jaki popełniło
wielu uczestników eksperymentujących z fo-
toelementami, to uparte stosowanie sprzęże-
nia stałoprądowego. Wtedy oczywiście efekt
zależy silnie od poziomu oświetlenia zewnę-
trznego. Należy więc zastosować sprzężenie
zmiennoprądowe i odfiltrować niepożądane
składniki. Schemat blokowy pokazany jest
na
rysunku 8
. Przy stosowaniu najprost-
szych przetworników częstotliwość/napięcie
trzeba dodać uniwibrator, który wytworzy
impulsy o jednakowym czasie trwania
i kształcie. Jak pokazuje
rysunek 9
, najzwy-
klejsze uśrednienie takich znormalizowa-
nych impulsów da napięcie stałe wprost pro-
porcjonalne do ich częstotliwości.
Niepowodzenie w wykorzystaniu impul-
sów występujących na nóżce 14 wyjścia kar-
ty graficznej, które stało się udziałem kilku
uczestników, związane jest z jednej strony
Fot. 8 Wskaźnik Romana Biadalskiego
Podsumowanie
Gratuluję wszystkim, którzy przeprowadzili
próby! Okazuje się, że wykorzystaliście trzy
sensowne metody:
Punktacja
Szkoły
Konstruktorów
Jacek Konieczny Poznań 20
Dawid Lichosyt
Gorenice
19
Michałł Pasiecznik Zawiszów 18
Radosłław Koppel
Gliwice
17
ŁŁukasz Cyga Chełmek 16
Jakub Jagiełłłło
Gorzów Wlkp.
16
Andrzej Sadowski Skarżysko-Kam. 16
Arkadiusz Zielińński
Częstochowa
16
Robert Jaworowski Augustów 15
Maciej Jurzak
Rabka
15
Ryszard Milewicz Wrocław 15
Emil Ulanowski
Skierniewice
15
Bartek Czerwiec Mogilno 14
Artur Filip
Legionowo
14
Piotr Bechcicki Sochaczew 13
Aleksander Drab
Zdziechowice
13
Wojciech Macek Nowy Sącz 13
Zbigniew Meus
Dąbrowa Szlach.
12
Sebastian Mankiewicz Poznań 11
Pawełł Szwed
Grodziec Śl.
11
Marcin Dyoniziak Brwinów 10
Tomasz Gajda
Wrząsawa
10
Dawid Koziołł Elbląg 10
Piotr Podczarski
Redecz
10
Bartek Stróżżyńński Kęty 10
Mariusz Ciszewski
Polanica Zdr.
9
Filip Karbowski Warszawa 9
Witold Krzak
Żywiec
9
Piotr Kuśśmierczuk Gościno 9
Andrzej Szymczak
Środa Wlkp.
9
Jakub ŚŚwiegot Środa Wlkp. 9
Kamil Urbanowicz
Ełk
9
Michałł Waśśkiewicz Białystok 9
Piotr Wilk
Suchedniów
9
Krzysztof muda Chrzanów 9
Tomasz Badura
Kędzierzyn
8
Krzysztof Budnik Gdynia 8
Adam Czech
Pszów
8
Krzysztof Gedroyćć Stanisławowo 8
Rafałł Kobylecki
Czarnowo
8
Przemysłław Korpas Skierniewice 8
Słławomir Orkisz
Kuślin
8
Michałł Bielecki Konstancin 7
Pawełł Broda
Rzeszów
7
Remigiusz Idzikowski Szczecin 7
Rafałł Kęędzierski
Toruń
7
Pawełł Kowalski Kraków 7
Marek Osiak
Żabno
7
ŁŁukasz Podgórnik Dąbrowa Tarn. 7
ŁŁukasz Szczęęsny
Wybcz
7
ŁŁukasz Fortuna Wołowa 6
Michałł Gołłęębiewski
Bydgoszcz
6
Arkadiusz Kocowicz Czarny Las 6
Mirosłław Kost
Golasowice
6
Wojciech Kuźźmiak Gdynia 6
Bogusłław ŁŁąącki
Nysa
6
Przemysłław Młłodecki Krosno 6
Mariusz Nowak
Gacki
6
Tomasz Sapletta Donimierz 6
Radosłław Szycko
Goleniów
6
Arkadiusz Antoniak Krasnystaw 5
Przemysłław Gąąsior
Gorlice
5
Roman Gęębuśś Bzianka 5
Mirosłław Gołłaszewski
Warszawa
5
Marcin Grzegorzek Rybnik 5
Grzegorz Kaczmarek
Opole
5
Cezary Kuśśmierski Poniatów 5
Fabian Niemiec
Krzepice
5
Grzegorz Niemirowski Ryki 5
Marcin Rekowski
Brusy
5
Bartłłomiej Sęędek Budy Barcząckie 5
Adam Sieńńko
Suwałki
5
Karol Sikora Koszalin 5
Jakub Siwiec
Tarnów
5
Jan Stanisłławski Sanok 5
Michałł Walczyk
Radom
5
Wiesłław Buczyńński Gdynia 4
ŁŁukasz Cepowski
Gorzyce
4
Krzysztof Karlikowski Staszów 4
Marcin Kartowicz
Bolechowo
4
Jarosłław Kempa Tokarzew 4
ŁŁukasz Klepacz
Kwaczała
4
Mirosłław Kopera Dębica 4
ŁŁukasz Kwiatkowski
Kraków
4
Grzegorz Marciniak Poznań 4
Mateusz Misiorny
Suchy Las
4
Marcin Piotrowski Białystok 4
Bernard Rajfur
Trzebnica
4
Bartek Zubrzak Sieradz 4
Michałł Gawron
Mielec
3
Artur Jackowski Międzyrzec Podl. 3
Barbara Jaśśkowska
Gdańsk
3
Piotr Kmon Korczyna 3
Pawełł Lasko
Nowy Sącz
3
Grzegorz Michaluk Nowy Pawłów 3
ŁŁukasz Nowak
Krosinko (Mosina)
3
Piotr Omastka Mysłowice 3
ŁŁukasz Referda
Zamość
3
Adam Robaczewski Wejherowo 3
Radosłław Rybaniec
Puławy
3
Marcin Saj Nowa Sarzyna 3
Jakub Sobańński
Rudka
3
Czesłław Szutowicz Włocławek 3
Tomasz Wiśśniewski
Stargard Szcz.
3
Damian Antoniak Przysucha 2
Piotr Cieśślińński
Kraków
2
Piotr Diaków Kraków 2
Marek Drozd
Stoczek
2
Andrzej Herok Połomia 2
Tomasz Jadasch
Kety
2
Marcin Jegier Częstochowa 2
Michałł Kazibut
Żabno
2
Jerzy Klaczak Katowice 2
Piotr Kosmecki
Poznań
2
Daniel Kraszewski Szczecin 2
Radosłław Krawczyk
Ruda Śl.
2
Michałł Kulczycki Pisanowice 2
Karol Kwiatek
Lubartów
2
ŁŁukasz Madzia Pogórze 2
Maciej Marynowski
Baborów
2
Michałł Masalon Gdańsk 2
ŁŁukasz Stęępieńń
Częstochowa
2
Pawełł Szwarc Poznań 2
Witek Wojciechowski
Nowy Dwór Maz.
2
Mateusz Boryńń Garbów 1
Tomasz Dudek
Łańcut
1
Karol Grenda Tykadłów 1
Mariusz Gronczewski
Skubianka
1
Maciej Grzybek Częstochowa 1
Mariusz Hejto
Łowiczówek
1
Michałł Jankowski Gorzów Wlkp. 1
Pawełł Joachimiak
Jarocin
1
Tomasz Knefel Skorocice 1
Maciej Misiura
Kołobrzeg
1
Krzysztof Nytko Tarnów 1
Krzysztof Smolińński
Sieradz
1
Dariusz Szybiak Drohobyczka 1
ŁŁukasz Warzywoda
Warszawa
1
Kamil Waszczyńński Rudniki 1
Michałł Włłodarczyk
Kraków
1
Marcin Wiąązania Gacki 121
Mariusz Chilmon Augustów 74
Dariusz Drelicharz Przemyśl 72
Michałł Stach Kamionka Mała 55
Roman Biadalski Zielona Góra 46
Marcin Malich Wodzisław Śl. 44
Jarosłław Chudoba Gorzów Wlkp. 42
Krzysztof Kraska Przemyśl 37
Bartłłomiej Radzik Ostrowiec Św. 37
Piotr Romysz Koszalin 35
Jarosłław Tarnawa Godziszka 34
Piotr Wójtowicz Wólka Bodzechowska 33
Dariusz Knull Zabrze 29
Michałł Koziak Sosnowiec 28
Filip Rus Zawiercie 28
Rafałł Stęępieńń Rudy 26
Piotr Dereszowski Chrzanów 24
Szymon Janek Lublin 24
Radosłław Ciosk Trzebnica 22
Mariusz Ciołłek Kownaciska 20
Jakub Kallas Gdynia 20
34
Elektronika dla Wszystkich
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki

: 2016 01 MILITARY MODELCRAFT INTERNATIONAL, MILITARY MODELCRAFT INTERNATIONAL

: 2007-05-01, Matura, matura, Chemia - Matura, Chemia - matura testy