2009, Matury wszystkie roczniki, Polski

2009

2009, Matury wszystkie roczniki, Polski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE
DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU!
dysleksja
Miejsce
na naklejkę
MPO-P1_1P-091
PRÓBNY
EGZAMIN MATURALNY
Z JĘZYKA POLSKIEGO
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 170 minut
STYCZEŃ
ROK 2009
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Możesz korzystać ze słownika poprawnej polszczyzny
i słownika ortograficznego.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
70 punktów
Część I – 20 pkt
Część II – 50 pkt
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający
przed rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJĄCEGO
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego
Poziom podstawowy
Część I – rozumienie czytanego tekstu
Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nim. Odpowiadaj
tylko na podstawie tekstu i tylko
własnymi słowami
– chyba że w zadaniu polecono inaczej.
Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteś proszona/y. W zadaniach zamkniętych wybierz tylko
jedną z zaproponowanych odpowiedzi.
CZAS MISTRZÓW
1.
Jest rok 1908. W Londynie trwają IV Igrzyska Olimpijskie. Właśnie kończy się
maraton. Na stadion wbiega pierwszy zawodnik — Włoch Pietri Dorando. Ale oto na oczach
tłumów zaczyna mu brakować sił. Przewraca się... Podnosi... I znowu się przewraca...
Ostatkiem energii stara się dotrzeć do mety. Wydaje się jednak, że nie da rady, choć to tylko
(dla niego aż...) kilka kroków. Publiczność zrywa się z miejsc, nie wytrzymują też sędziowie
zawodów. Kilku z nich podbiega do mdlejącego zawodnika i podtrzymując go, przekraczają
z nim upragnioną granicę... Zwycięstwo! Niestety, emocje wzięły górę nad zdrowym
rozsądkiem. Skutek mógł być tylko jeden: dyskwalifikacja i odebranie złotego medalu.
Rozpacz, tragedia!
2.
Igrzyska olimpijskie to nie tylko zawody sportowe, to wydarzenia wielowymiarowe,
uświęcone wielowiekową tradycją, stanowiące swoisty zwornik pomiędzy starożytnością
a współczesnością. Kiedyś okres między nimi stanowił miarę czasu, zwaną „olimpiadą”.
Igrzyska stymulowały i stymulują twórczość artystyczną; to nie tylko starożytne rzeźby
i poematy, ale również współczesne konkursy sztuki. Zwycięstwo olimpijskie wynosiło
i wynosi ponad przeciętność. To wszystko stanowi o niezwykłości igrzysk. W szczególny
sposób przygotowują się też do nich zawodnicy.[…] By poczuć smak olimpijskiego triumfu,
wybitni sportowcy coraz częściej korzystają z wiedzy i pomocy psychologicznej. […]
3.
Aby zwyciężyć w igrzyskach olimpijskich, zawodnik musi być idealnie przygotowany
fizycznie i psychicznie. Jednak nie osiągnie takiego stanu bez właściwej motywacji, która
oddziałuje na wszystko, co ma wpływ na jego wyniki: formę fizyczną, trening techniczny
i taktyczny, formę psychiczną, a nawet styl życia, łącznie ze snem, dietą i relacjami z ludźmi.
Motywacja „olimpijska” musi być długotrwała, gdyż o wygranej w igrzyskach decyduje to,
co dzieje się w dniach, miesiącach i latach je poprzedzających. Pojawia się tu pytanie
fundamentalne: jakie są jej źródła — wewnętrzne czy zewnętrzne?
4.
Każdy z nas przechodzi przez trzy stadia rozwoju motywacji osiągnięć. Pierwsze jest
charakterystyczne dla małego dziecka, które pochłonięte doskonaleniem jakiejś czynności
(np. nauką jazdy na rowerze), zupełnie nie zwraca uwagi, że jego rówieśnik robi to o wiele
lepiej, lecz skupia się na samodoskonaleniu i fascynuje nim. Tym typem motywacji kierują
się też w pewnych okresach prawdziwi mistrzowie sportu.
5.
Przykładem drugiego typu motywacji — rywalizacji i porównywania — może być
historia opowiedziana mi przez jednego z amerykańskich psychologów sportu. Otóż
w znanym ośrodku przygotowań olimpijskich trener pływania zorganizował
„niespodziewanie” wyścig, w którym wzięli udział utytułowani zawodnicy. Walczyli
niezwykle zażarcie, chociaż wiedzieli, że to tylko zabawa, a na zwycięzcę nie czeka żadna
cenna nagroda. Kiedy triumfator uniósł rękę w geście zwycięstwa, trener dał mu z uśmiechem
małego misia z żelu, którego tamten najpierw pokazał rywalom, a później zjadł. Zapytany,
dlaczego znani mistrzowie tak zaciekle walczyli o zwykłego misia, trener filozoficznie
odparł: „Ponieważ ów miś miał smak zwycięstwa”.
6.
Z kolei trzeci typ motywacji — syntetycznej — dobrze ilustruje opowieść Roberta
Korzeniowskiego z filmu Roberta Wichrowskiego
Łzy mistrzów
. Nasz mistrz w Sydney
(olimpiada w 2000 roku) w chodzie na 20 km wszedł na metę jako drugi i dopiero w szatni
dowiedział się, że zwycięzca został zdyskwalifikowany i to on jest mistrzem olimpijskim.
W filmie opowiada: „Na dwudziestkę chciałem pokazać, że dystans jest mi dostępny, ale nie
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego
Poziom podstawowy
3
wszedłem na stadion jako pierwszy, niestety! Nie miałem rundy honorowej. To trzeba zrobić
na pięćdziesiątkę. Tu stadion będzie mój!”
7.
Na zawodnika, który znalazł się w wiosce olimpijskiej pierwszy raz, czeka wiele
niespodzianek. Przede wszystkim jej atmosfera, którą tworzy mieszkanie niemal pod jednym
dachem z gwiazdami sportu z całego świata. Specyficznym miejscem jest stołówka
olimpijska, z bardzo urozmaiconym menu, także typu fast food. Niektórzy ulegają pokusie
i zapominają o rygorach sportowej diety, tracąc swoją szansę przy talerzu. Warunki, w jakich
rozgrywane są igrzyska, mogą zaburzyć starannie wypracowany przez każdego zawodnika
rytuał koncentracji i spowodować porażkę.
8.
Warto tu wspomnieć, że wyróżnia się dwa style koncentracji: wewnętrzny
i zewnętrzny. Zawodnicy mający wewnętrzny styl koncentracji muszą przez dłuższy czas
utrzymywać zawężoną uwagę i myśleć tylko o swojej dyscyplinie. Zewnętrzne czynniki mogą
łatwo przeszkodzić im w koncentracji. Jeżeli na przykład przed zawodami rozmawiają
na tematy niezwiązane z nimi, mogą mieć problem z ponownym skupieniem się na swoim
starcie. Z kolei sportowcy o zewnętrznym typie koncentracji zaczynają się skupiać
na zawodach krótko przed ich rozpoczęciem. W pozostałym czasie zajmują się innymi
rzeczami, ponieważ gdy zbyt dużo myślą o zbliżającym się starcie, mają tendencję
do myślenia negatywnego i krytycznego. Może ono u nich spowodować utratę zaufania
do siebie i zbyt duże pobudzenie.[…]
9.
W osiągnięciu sukcesów na najważniejszych zawodach może zawodnikom poważnie
przeszkodzić lęk poznawczy: „Co będzie, gdy mi się nie uda?”, „Co powiedzą, napiszą
o mnie?”, „Jak potraktują mnie kibice?”. Nie tylko prowadzi on do nadmiernego pobudzenia
i utraty koncentracji, ale może wywołać tzw. efekt katastrofy (podwójny falstart, niezaliczenie
pierwszej wysokości itd.). Podczas olimpiady w Atlancie Chińczyk Wang zdecydowanie
prowadził w finale strzelania z pistoletu sportowego. Do zdobycia złotego medalu wystarczał
mu przeciętny strzał w ostatniej rundzie. Ale Wang chciał oddać najlepszy strzał, na jaki go
było stać — uważał zapewne, że każdy inny kibice uznają za porażkę. Czas uciekał, a on
wciąż mierzył. W końcu strzelił, ale wyjątkowo kiepsko, i uświadomiwszy sobie, że przegrał
złoty medal — zemdlał.
10.
Obserwując triumf mistrza olimpijskiego, trzeba pamiętać, że na ten moment pracował
nie tylko on, ale także sztab ludzi, którzy wspomagali go swoją wiedzą i umiejętnościami.
W czasie samych igrzysk takie wsparcie jest często bardzo potrzebne. Przybiera ono formę
tzw. szybkiego doradztwa, ponieważ pojawiające się problemy (myśli, obawy, kłopoty ze
sprzętem, złe warunki treningu itd.) zazwyczaj wymagają natychmiastowych rozwiązań. Przy
jego stosowaniu należy przestrzegać kilku zasad: jasno i spokojnie zdefiniować problem,
dokonać weryfikacji możliwych rozwiązań, opracować szczegółowy plan działań. […]
Niekiedy to wsparcie ma nietypowy charakter. Renata Mauer-Różańska (dwukrotna mistrzyni
olimpijska) tak mówi o nieudanym starcie w pierwszej konkurencji na igrzyskach w Sydney:
„Padłam, przygnieciona tym ciężarem. Ale zdołałam odrzucić złe myśli, stres, przygnębienie.
Wiele osób mi w tym pomogło, między innymi mąż Paweł, mówiąc, że on i córeczka Natalka
czekają na mnie bez względu na to, co wydarzy się w Sydney. I wtedy zrozumiałam, że to
tylko sport. I są jeszcze ważniejsze sprawy w życiu. Postanowiłam jednak walczyć do końca
i udowodnić, że jestem w czołówce”. Efektem takiej postawy była pełna mobilizacja,
koncentracja na zadaniu z wykorzystaniem opanowanych wcześniej technik
psychoregulacyjnych i zdobycie w porywającym stylu olimpijskiego złota.
11.
Ukoronowaniem mistrzowskiego przygotowania do startu w olimpiadzie jest pełna
kontrola emocjonalna. Popularne określenie „olimpijski spokój” oznacza głęboką
koncentrację mistrzów, dzięki której uzyskują wspaniałe wyniki. W psychologii stan ten
4
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego
Poziom podstawowy
nazywany jest
flow
1
(przepływ). To stan, w którym człowiek jest całkowicie pochłonięty
wykonywaną czynnością. Zawodnicy osiągający najlepsze rezultaty odczuwają wewnętrzny
spokój, mają poczucie kontroli nad tym, co umysłowe i fizyczne. Koncentrują się
na teraźniejszości, nie uciekając do przeszłości ani nie wybiegając w przyszłość.
Równocześnie, pomimo wspomnianego poczucia kontroli, rzeczy dzieją się niejako same,
automatycznie. Zdarza się, że zawodnik osiąga
flow
przypadkowo i niespodziewanie zostaje
mistrzem olimpijskim. Sztuką jest jednak wielokrotne osiąganie takiego stanu, zwłaszcza
w najważniejszych zawodach (w zdumiewającym stopniu posiadł tę umiejętność Adam
Małysz). Wymaga to dużych umiejętności i starannego przygotowania psychologicznego.
12.
Zatem obserwując olimpijskie zmagania, pamiętajmy, że człowiek jest jednością
psychosomatyczną, a grecka
kalokagatia
(ideał etyczny łączący doskonałość duchową
i cielesną) na szczęście nie straciła na aktualności.
Jan Blecharz,
Charaktery
2004, nr 7
Zadanie 1.
(3 pkt)
Dzięki jakim środkom stylistyczno-językowym zastosowanym w akapicie 1. autor uzyskał
ekspresję wypowiedzi. Wypisz
trzy
i nazwij je.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 2.
(1 pkt)
Dlaczego igrzyska olimpijskie można nazwać „wydarzeniem wielowymiarowym”?
Na podstawie akapitu 2. sformułuj
trzy
argumenty.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 3.
(1 pkt)
Jakie znaczenie miało w starożytnej Grecji słowo „olimpiada”?
.......................................................................................................................................................
Zadanie 4.
(2 pkt)
Dlaczego pytanie o świadomość (określenie) źródeł motywacji olimpijskiej autor uważa
za fundamentalne?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
1
flow (ang.) – przepływ
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego
Poziom podstawowy
5
Zadanie 5.
(2 pkt)
W akapicie 5. dwukrotnie występuje cudzysłów. Określ
dwie
jego funkcje w tekście.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 6.
(1 pkt)
Na czym polega związek treści akapitów 4. – 6.?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 7.
(2 pkt)
Na podstawie całego tekstu wyjaśnij, co składa się na „rytuał koncentracji”. Wymień
dwa
jego elementy.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 8.
(1 pkt)
Czego dotyczy różnica między wewnętrznym i zewnętrznym stylem koncentracji. (akapit 8)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 9.
(1 pkt)
Na podstawie akapitu 9. napisz, co przeszkodziło chińskiemu zawodnikowi podczas
olimpiady w Atlancie w zdobyciu złotego medalu w strzelaniu z pistoletu sportowego.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 10.
(1 pkt)
Wymień
trzy
korzyści wynikające z uświadomienia sobie przez Renatę Mauer – Różańską
faktu, że jej start na igrzyskach w Sydney „to tylko sport”.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki

: 2009.06-2010.06 Kalendarz świętojański, KALENDARZE

: 2009.02 Relacyjna baza danych HSQLDB [Bazy Danych], Informatyka, ►Artykuły, Linux+PL, Bazy Danych